Luke 1

Tiofilus Jisaské vékusékndénngé Luk ani kundi viyaatakandén

1Néma du Tiofilus, ménéké ani kundi viyaatakawutékwa. Méné anga vékusék-ménéngwa. Du ras nanale yaréte nakpulak apanjémba wa yandarén. Yandaka nak du wani jémbaa baasnyé ye yandaka vétake wani jémbaa yapékandaka véte wani jémbaaké nanat kundi tiyaandarén. Wunga vékusékte anga waak wa vékusék-ménéngwa. Késépéri du wani jémbaaké saapéte nyéngaamba kundi viyaatakaké mawulé yandarén. Yate de nanat taale wan duna kundi pulak kundi viyaatakandarén. Wunga wa vékusék-ménéngwa. De wunga yandarén pulak, wuné waak wani muké viyaaké mawulé yawutékwa. Méné kurkale vékusékménénngé wuné yékunmba viyaataka-kawutékwa. Késépéri apu wani muséké kurkale vékusékngé watake det waatakuwutén. Waatakwe bulaa vékusékte kurkale vékulakate yékunmba viyaataka-kawutékwa. 4Viyaa-takawutu méné kurkale vékusék-ngaménéngwa. Wani muséké ménat wakwasnyéndarén kundi wan papukundi yamba wa. Wan yéku kundi wa. Yi wan wanana wa.

Jon yaaké yakwanngé Gotna kundi kure gaayakwa du wandén

5Herot Judiana néma du téndén sapak Gotna gaamba jémbaa yakwa du nak téndén. Déku yé Sekaraia. Dé Abiyana kémba wa téndén. Déku taakwa léku yé Elisabet lé Aronna kémba télén. 6Talimba Aron Gotna gaamba jémbaa yakwa akwi dunyanséna néma du wa téndén. Te kiyaandéka déku gwaal, waaranga, maandéka, bakamu, bakamu, de waak Gotna gaamba jémbaa yakwa du tékésndarén. Bét Néman Du Gotna ménimba yéku musé yakwa du taakwa wa yarémbérén. Bét déku apakundi kurkasale vékulakate wandékwa pulak yate bét kapérandi musé yamba yambérékwe. 7Lé nyaan yamba kéraalékwe wa. Yaléka bét kapmang yarémbérén. Nyaan yamba wa. Bét aanyapa yan wa.

8Nak nyaa Sekaraia béré Gotna gaamba jémbaa yakwa duna jémbaa yandarén. 9Yate Gotna gaamba jémbaa yakwa akwi dunyan yan pulak yate deku jémbaaké kundi bulte wandarén, Sekaraia Néman Du Gotna gaamba wulaae yéku yaama yakwa musé tundu yaasnyé waaréndénnge. 10Wandaka wulaandéka yéku yaama yakwa yaasnyé yaalakwa nyaa de akwi du dakwa kaapamba jaawuwe téte Gorét waandarén. 11Waandaka Sekaraia awulamba téte véndén Néman Du Gotna kundi kure gaayakwa du nak yéku yaama yaalakwa yaasnyé tékwa jaambéna yékutuwa sakumba téndéka. 12Vétake vat naae asa wup yandén.

13Yandéka Gotna kundi kure gaayakwa du dat anga wandén, “Sekaraia, wup yambak. Got ména kundi wa vékundén. Vékutake wa wandén, ména taakwa Elisabet dunyanngu nyaan kéraalénngé. Kéraalu méné déku yé Jon waakaménéngwa. 14Ména taakwa wani nyaan kéraalu méné késépéri du dakwale guné mawulé tawulé yate dusék takwasék yakangunéngwa. 15Wani nyaan aasana biyaamba wayéka randu Gotna Yaamambi déku mawulémba wulaae rakandékwa. Dé wain kulak waangété gu waak katik kaké dé. 16Dé Gotna ménimba néma du wa tékandékwa. Téndu guné déké mawulé tawulé yate dusék takwasék yakangunéngwa. Dé wandu talimba Gorét kuk kwayén késépéri Israelsé deku Néman Du Gotna kundi nakapuk vékukandakwa. 17Dé Gotna yémba kundi kwayétan du Elaija téte apamama yan pulak, dé téte wunga apamama yakandékwa. Yate dé wandu aapambéré deku nyambaléké mawulé tawulé yandaru Gotna kundiké kuk kwayékwa du nak mawulé vékute Gotna kundi vékukwa du dakwa yakwa pulak mawulé tawulé yakandakwa. Dé taale yéte wandu du dakwa yékunmba vékulakate Néman Du yaaké yandékwanngé kaavérékandakwa.” Naandén Gotna kundi kure gaayakwa du.

18Wunga wandéka Sekaraia dat wandén, “Aané taakwale aanyapa yaténmba yénga pulak ye wani kundiké waké wuté, Yi wan wanana wa?” 19Naandéka dé Gotna kundi kure gaayakwa du wa wan, “Wuné Gotna kundi kure gaayakwa duna néma du nak anana. Wuna yé Gebriel. Wuné Gotna ménimba téwutékwa. Téwutéka Got wunat wandéka wa déku kundi kure gaayawutén. Dé wandéka wuné yéku kundi ménat waké watake gaayawutén. 20Bulaa ma véku. Méné wuna kundi yamba vékuménéngwe wa. Bulaa méné kundi bulkapuk yarékaménéngwa. Yaréménu wawutén akwi musé yaakandékwa. Yaandu wani nyaa wuna kundi sékérékndu méné nakapuk kundi bulkaménéngwa.” Wunga watake yéndén.

21Sekaraia Gotna kundi bulndakwa gaat wulaae bari yaalakapuk yandéka du dakwa kaapamba téte déké kaavététe vékulaka vékulaka naandarén. 22Yandaka dé kukmba kaapat yaale dele kundi bulké yapatindén. Yandéka wa vésékndarén. Dé Gotna gaamba yéngan pulak ye nak pulak mu nak véndén wa. Wunga vésékndaka kundi bulké yapatiye dé kundi bulké yate déku taambat male yandén.

23Dé nyaa ras yare déku jémbaa yasékéyaktake déku gaayét waambule yéndén. 24Ye yaréndéka kukmba déku taakwa Elisabet nyaan ralén. 25Rate baapmu taambak léku gaamba ralén. Rate walén, “Talimba wuné nyaan kéraakapuk kwawitakwa kwaawutéka du dakwa wunat wasélékndarén. Yandaka wuné wup nékéti yawutén. Bulaa Néman Du Got wunéké mawulé sémbéraa yate wa wunat yékun yandén.” Naalén Elisabet.

Gotna kundi kure gaayakwa du Mariat wandén

26Elisabet nyaan raléka baapmu taambak kaayék nakurak (6) yandéka Got wandéka déku kundi kure gaayakwa du nak déku yé Gebriel Nasarerét gaayandén. Nasaret Galilimba wa téndékwa. 27Wani nyaa taakwa nak léku yé Maria wamba yarélén. Talimba lé duwale yamba kwaalékwe wa. Talimba léku aapa aasa Josepna kémale wa kundi gindarén, lé kukmba Josepké yélénngé. Josep talimba tan néma du Devitna kémba wa téndén.

28Got wandéka Gebriel gaaye Mariat wandén, “Nyéné yaro? Néman Du Got nyénéké mawulé sémbéraa yate nyénale randékwa.” 29Wunga wandéka wani kundi vékute wani kundiké vékusékngapuk ye wup yate vékulaka vékulaka naalén. 30Yaléka lat wandén, “Maria, wup yamarék. Got nyénéké mawulé tawulé yandékwa. Yate nyénat yékun yandékwa. 31Ma véku. Nyéné nyaan re du nyanngu nyaan nak kéraae déku yé Jisas waakanyénéngwa.

32Dé néma du wa tékandékwa. Apa tapa yapékakwa du Got dat wakandékwa, ‘Méné wuna nyaan wa.’
Wunga watake Néman Du Got wandu déku gwaal waaranga maandéka bakamu bakamu Devit néma du téte Judaséké véténdén pulak, wa dé néma du téte deké vékandékwa.
33Dé néma du apapu apapu tékandékwa Israel du dakwaké.
Téte deké kurkale vésék naakandékwa apapu apapu.”
Naandén Gebriel.

34Wandéka Maria dat walén, “Yénga pulak nyaan raké wuté, du kumbikapuk yawuténmba?” 35Naaléka wandén,

“Gotna Yaamambi nyénéké gaayakandékwa.
Gaayandu Got nyénat mayé apa kwayékandékwa.
Kwayéndu nyaan re kéraakanyénéngwa.
Kéraanyénu wani nyaanngé wakandakwa, ‘Dé wan yéku nyaan wa. Wan Gotna nyaan wa.’ Wunga wakandakwa.
36“Ani kundi waak ma véku. Got akwi musé yaké apa yandékwa. Nyéna kémna taakwa nak Elisabetké wandarén, ‘Wan nyaan kéraakapuk yakwa taakwa.’ Wunga wandaka aanyapa yaléka Got wandéka nyaan ralékwa. Baapmu taambak kaayék nakurak (6) wakwa lé nyaan raléka.” 38Wunga wandéka Maria wa wan, “Wa vékuwutén. Wuné Néman Du Gotna jémbaa yakwa taakwa a. Wunat waménéngwa pulak Néman Du yakandékwa. Wan yékun wa.” Wunga waléka wani du Gotna gaayét waambule yéndén.

Maria Elisabet véké yélén

39Maria yaré yaré naae musé asé kéraae Judana némbumba tékwa gaayé nakét bari yélén. 40Ye Sekaraiana gaat wulaae Elisaberale kundi bullén. 41Bulléka Elisabet Mariana kundi vékuléka léku biyaamba ran nyaan génén. Géndéka Gotna Yaamambi Elisabetna mawulémba wulaae ran. 42Wulaae randéka lé némaanmba waate walén, “Got nyénat wa yékun yandén. Yi wan wanana wa. Nyénat yékun yandén musé nak taakwat yékun yandén musat wa taalékéran. Got nyéna biyaamba rakwa nyaanét waak wa yékun yandén. 43Nyéné wuna Néman Duna aasa wa ranyénéngwa. Nyéné wunéké yaanyénén wan yékun wa. 44Nyéné yaae wunale kundi bulnyénénga wuné nyéna kundi vékuwutéka wuna biyaamba rakwa nyaan dusék yate géndéka vékuwutén. 45Nyéné Néman Du Gotna kundi yékunmba wa vékute wanyénén, ‘Wandén pulak yakandékwa. Yi wan wanana wa.’ Wunga watake nyéné mawulé tawulé yate yékunmba rakanyénéngwa.” Naalén Elisabet.

Mariana Gwaaré

46Maria wani kundi vékutake gwaaré anga waalén:

47Wuné mawulé tawulé yate Néman Duna yé kavérék-wutékwa.
Got wunat yékun yate wuné déku taambamba wa taakandén.
Taakandéka wuné déké mawulé tawulé yawutékwa.
48Wuné néma taakwa yamba yé wa.
Wuné baka taakwa rate déku jémbaa yakwa taakwa wa rawutékwa.
Rawutéka dé yéku musé yapékarékwa du rate wunéké wa vékulakandén.
Vékulakate dé apa tapa yakwa du rate wunat néma musé wa yandén.
Yandénngé bulaa, sérémaa waak, akwi du dakwa wakandakwa, ‘Got Mariat wa yékun yandén. Yi wan wanana wa.’
50Gotna kundi yékunmba vékukwa du dakwaké Got mawulé sémbéraa yandékwa.
Bulaa, sérémaa waak, wunga pulak yakwa du dakwaké mawulé sémbéraa yakandékwa.
51Got apamama yate késépéri apanjémba yandékwa.
Dé wandéka deku sépé deku musé aséké vékulakate deku yémba kavérékngwa du dakwa yaange yéndakwa.
52Dé wandéka nak ge nak gemba tan néma du baka du téndakwa.
Wandéka baka du dakwa néma du dakwa téndakwa.
53Musé asé kure yarékapuk yakwa du dakwat yéku musé kwayéndékwa.
Asapéri musé asé kure yaran du dakwat wandéka musé asé kapuk ye baka yéndakwa.
54Talimba Got Abrahamét, nana nak gwaal waaranga maandéka bakamat waak anga wandén, ‘Guné Israel du dakwa, gunéké mawulé sémbéraa yate bulaa, sérémaa waak, gunat yékun yakawutékwa.’ Wunga watake wani kundiké vékulakate déké jémbaa yakwa Israel du dakwat apapu apapu yékun yandékwa.
56Maria wani gwaaré wunga waatake Elisaberale yarélén. Baapmu kupuk yare léku gaayét waambule yélén.

Elisabet Jon kéraalén

57Kukmba Elisabet nyaan kéraala sapak yaandéka nyaan dunyanngu kéraalén. 58Kéraaléka Elisabetna kém léku gaayé du dakwa waak vékute lale mawulé tawulé yate dusék takwasék yandarén. Yate wandarén, “Néman Du Got Elisaberét yéku musé wa yandén.” Naandarén.

59Nyaa taambak kaayék vétik (7) yéndéka kaayék kupuk yambanmba du dakwa yaae jaawundarén, déku kém du, ‘Gotna du’ naate, wani nyaanna sépé sékumuké. Jaawundaka déku sépé sékwe wani nyaanna yé Sekaraia waaké mawulé yandarén. Sekaraia déku aapana yé wa. 60Yandaka déku aasa lékét walén, “Yamba yé wa. Déku yé Jon waakanangwa.” Naalén.

61Wunga waléka lat wandarén, “Talimba béna dukémba nak wani yé yamba waandakwe.” 62Wunga watake déku aapa Sekaraiat waatakundarén. Sekaraia wayéka kundi bulkapuk yaréndéka dat taambat yate anga waatakundarén, “Kamu yé waaké nané dat?” 63Wunga wandaka taambat yate det wandén nyéngaa kwayéndarénngé. Wandéka kwayéndaka nyéngaamba viyaatakandén, “Jon déku yé.” Wunga viyaatakandéka de akwi vékulaka vékulaka naan.

64Yandaka déku kundi bari yékun yandéka Sekaraia nakapuk kundi bulndén. Bulte Gotna yé kavérékndén. 65Yandéka de wani gaayémba rakésén du dakwa asa wup wa yandarén. Yandaka wani muséké saapé yé yaayandarén, Judiana némbumba tékwa akwi gaayémba. 66Yandaka wani kundi vékwan du dakwa vékulaka naandarén. Néman Du Got wani nyaanét mayé apa wa kwayéndén. Wunga vékute vékulaka vékulaka naate wandarén, “Sérémaa wani nyaan némaan ye yénga pulak du téké dé?” Naandarén.

Sekaraiana gwaaré

67Gotna Yaamambi wani nyaanna aapa Serakaiana mawulémba wulaae randén. Randéka Gotna kundi anga wandén:

68Nané Israel du dakwa, nana Néman Du Gotna yé kavérék-nganangwa.
Nanat yékun yaké wa gaayandén.
Gaaye dé nanat Satanna taambamba kéraakandékwa.
69Dé wa wandén, apamama yate nanat yékun yana du nanéké yaandénngé.
Gotna jémbaa wani yatan du Devitna kémba wa yaalakandékwa.
70Talimba Got wandéka déku yémba kundi kwayétan du ani kundi wandarén, “Nanéké kalik yakwa du nana maama waak nanat viyaandékngé mawulé yandaru Got kéraakandékwa nané déku taambamba.”
72Got talimba nana gwaal waaranga maandéka bakamat anga wandén, “Wuné gunéké mawulé sémbéraa yakawutékwa.
Yate gunat wuné yékun yakawutékwa. Yi wan wanana wa.” Naandén.
73Wani kundi Got nana gwaal maandéka waaranga bakamu Abrahamét wa wandén.
Wandén pulak ye dé nanat yékun yate nana maamana taambamba nané kéraakandékwa.
Kéraandu déké nané yéku jémbaa yate déké katik wup yaké nané.
75Yate nané ani képmaamba yatéte akwi nyaa déku kundi kurkasale vékute yéku musé male yakanangwa.
Yate déku ménimba yékunmba yatékanangwa.
76Wani kundi watake Sekaraia déku nyaanét anga wandén:

Méné wuna nyaan, sérémaa du dakwa ménéké wakandakwa, “Néman Du Gotna yémba kundi kwayékwa du wa.” Naakandakwa.
Méné taale yéte Néman Duna yaambu kutlaakét yéménu wunga wakandakwa.
77Méné wunga yate déku du dakwat wakaménéngwa, de yan kapérandi musé yasnyéputiye de kéraae déku taambamba taakaké yandékwanngé.
78Asapéri du dakwa kapérandi musé yate de ganngungamba téndakwa.
Te sérémaa lambiyak-ngandakwa.
Nana Néman Du Got nanéké mawulé sémbéraa yate wa wandén, wani wandén du déku gaayémba re ani képmaat nanéké gaayandénngé.
Gaaye nané kéraae yéku yaambumba taakakandékwa, nané nakurakmawulé yate Gorale yékunmba rananénngé.
Wunga wandén Sekaraia.

80Kukmba wani nyaan Jon némaan yandéka déku mawulé yékunmba tén. Dé du yarékapuk talimba yaréndén. Yaréte Israel du dakwat Gotna kundi wanda sapakngé kaavéréndén.